top of page

د میدیادا ژن جێبه‌جێكاره‌ و زه‌‌لام رێڤه‌به‌ره‌

Updated: Feb 10, 2022


جیهانا راگه‌هاندنێ بتەمامی جودایه‌ ژ بوارێ دى یێ ژیانێ، گرنگییه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن د قوناغا ئیرۆدا پێ دهێتەدان ودنهادا رووبه‌ره‌كێ مه‌زن یێ ژیانێ گرتییه‌، گه‌شه‌یه‌كا ئێكجار زۆر بخۆڤه‌ دیتیه‌؛ دشێن بێژین راگه‌هاندن ب شێوه‌یه‌كێ به‌رچاڤ كارتێكرنا خۆ ل سه‌ر هه‌موو كۆمه‌لگه‌هێ كریه‌ و ئه‌ڤ ئالاڤێن راگه‌هاندێ بوینه‌ به‌شه‌ك تایبه‌ت ل جه‌م مرۆڤا.

ئه‌گه‌ر ئه‌م به‌رێ خوه‌ بده‌ینه‌ گۆرانكاریێن چه‌ند سالێن بوری دا،‌ بشێوه‌كێ رێژه‌یی دمیدیایى دا یه‌كسانى په‌یدابوویه‌ دبه‌شێن راگه‌هاندنێ دا، ب تایبه‌ت ژلایێ برێڤه‌برن وبڕیاردانێ ڤه، نه‌خاسمه‌ ل پارێزگه‌ها دهۆکێ یا ئه‌م دبینین تا نها ئەڤ ژماره‌ مه‌ترسیداره‌.

لڤێره‌ پرسیار ئه‌وه‌: ئایا ژن ژ هه‌ژى ڤى جهى نینه‌ یان شیانێن برێڤه‌برنا ڤى كارى نینن؟

ل پارێزگه‌ها دهۆكێ دێ بینین ژماره‌كا‌ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ هه‌نه‌، مینا تێله‌فزیون ورادیو ورۆژنامه‌ وگۆڤار ل ڤان سازیان دا هژماره‌كا‌ رۆژنامه‌ڤانێن ژن تێدا كاردكه‌ن، چ وه‌ك پێشكێشكار وپه‌یامنێر یان هه‌ر كاره‌كێ دى یێ رۆژنامه‌ڤانى بیت. سه‌ره‌رای وان هه‌موو ئاستە‌نگێن دكه‌ڤنه‌ درێکا ژنا میدیاكار دا، رۆژنامه‌ڤانێن ژن ‌ به‌رده‌وامن‌ د كارێ خوه‌ دا هه‌ولدده‌ن پێگه‌هێ خوه‌ دناڤا ڤان سازیان دا ببینن.

پرسا ژنا میدیاكار درێڤه‌برنا ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ دا، پرسه‌كا‌ گشتگیره‌ ل سه‌رانسه‌رى هه‌رێما كوردستانێ؛ لێ من خواست پارێزگه‌ها دهۆكى وه‌ك نمونه‌ وه‌ربگرم، پشتى من دیڤچوونا ڤى بابه‌تى كرى بۆ مه‌ دیاربوو كو ل پارێزگه‌ها دهۆكێ ژ سه‌رجه‌مێ دوو ته‌له‌ڤزیونێن ئه‌سمانى و 28ێن لوكالى یه‌ك ژنا بتنێ ژى به‌رپرسا ڤان سازیان نه‌بوویه‌، هه‌روه‌سا ژ سه‌رجه‌مێ 21 رادیویا تنێ ژنه‌ك رێڤه‌به‌ر بوویه‌ و ژ سه‌رجه‌مێ ژماره‌كا‌ گوڤار ورۆژنامان هیچ ژنه‌ك سه‌رنڤیسه‌ر یان خودان ئیمتیاز نه‌بوویه‌، سه‌ره‌رایى كو 149 ژن ئه‌ندامێن لقێ دهۆكێ یێ سه‌ندیكا روژنامه‌ڤانانێن كوردستانێنە. ئه‌گه‌رێ ڤێ نه‌دادپه‌روه‌ریێ ژى ڤه‌دگه‌ریت بۆ جڤاكه‌كى نێرسالار و نه‌بوونا ئازادیا راده‌ربرینى.



هه‌ر د به‌ردەوامیا دیفچوونا مه بۆ ڤى بابه‌تى، راپرسییه‌ك ل گه‌ل 10 ژنێن میدیاكار ئه‌نجامدا، هه‌ر یه‌كێ ژوان خزمه‌تا وێ كێمتر نه‌بوو ژ 10 سالان، وان به‌ربه‌ست و نه‌یه‌كسانیا جێنده‌رى دمیدیایى دا ل پارێزگه‌ها دهۆكێ ڤەدگه‌رینن بۆ "جڤاكى و دابونه‌ریت و خێزان، ئه‌و به‌رپرس و رێڤه‌به‌رێن ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ برێڤه‌دبه‌ن پرانیا وان زه‌لامن ونه‌كه‌سێن شاره‌زا و ئه‌كادیمینه‌ دبوارێ راگه‌هاندنێ دا ئه‌ڤ یه‌ك ژى رێگریه‌كه‌ ل هەمبه‌ر پێشڤه‌چوونا ژنا میدیاكار، ژن ل سه‌ر بنه‌مایێ شكلى دهێته‌ هه‌لبژارتن و شیانێن وێ به‌رچاڤ ناهێن وه‌رگرتن".

ل دیفچوونا مه بۆ كێمیا رێڤه‌به‌رێن ژنا میدكار ل پارێزگه‌ها دهوكێ، راپرسی ل گه‌ل 10 زەلامێن میدیاكار ئه‌نجامدا، ژوانا پێنج رێڤه‌به‌رێن سازیێن راگه‌هاندنێ بوەن وپێنج ل وان میدیاكاربوون، د چه‌ند خاله‌كاندا باس ل وان ئاسته‌نگان كرن ئه‌وێن درێكا ژنا میدیاكاردا هه‌نە و گوتن:

"ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ كارى ناكه‌ن ژنێن میدیاكار سه‌ركرده‌ به‌رهه‌ڤ بكه‌ن بۆ رێڤه‌برنا ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ, دیاردا ده‌ست درێژیێ و گێچه‌لا سكسى سه‌رده‌مه‌كا دى یێ دیاره‌ ژپال كه‌سانێن ئێكێ ل ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ئه‌ڤ یه‌ك سه‌ده‌مه‌كا سه‌ره‌كییە، نه‌باوه‌رى بوون ب شیانێن ژنێ ژلایێ جهێ بریاردانێ ڤه‌، زێدەبوونا رێژەیا وان ل برێڤه‌برن گرێدایی خوە پێگەھاندنێ و ئازادیانە, پێدڤیە كچ و ژن ب دروستی ئازاد ببن دا بشێن ھەمی وەختێ خوە وەكی زەلامی بدەنە شۆلێ خوە و بشێن وەكو تاكەكەس رەفتارێ بكەن؛ بۆ نموونە، كچ نەشێت ب تنێ تاكو نیڤ شەڤ بمینتە ل كاری يان ب تنێ بچتە باژێڕەكێ دی". هه‌روه‌سا گوتن "مە ھندی تلێن دەستان كچ و ژنێن بەرچاڤ ل ئەڤی واری ھەنە وخەباتەكا مەزنتر ودۆمدرێژتر دڤێت تاكو ھندەك نموونەیێن ل ئاستێ زەلامان وباشتر دیارببن وچونكی ھەژینە ببنێ نە ب كۆتایێ ببنێ، كارتێكرنا جڤاكى دابوو نه‌ریتان لسه‌ر ژنێنن میدیاكار، رێڤه‌به‌ریێن ژنان بخوژى نه‌دهاریكارن بۆ ئاڤاكرنا شیانێن ژنان، ژن بخۆژى ئه‌گه‌ربووینه‌ كو به‌رده‌وامى بكارێ خوه‌ نه‌داینه‌ كو ببنه‌ رێڤه‌به‌ر هنده‌ك جارا حه‌ز لسه‌ر ڤى كارى نه‌بوویه‌ به‌لكو پتر ڤیاینه‌ ببنه‌ پشێكێشكار".

ژبۆ ده‌رباسبوون ژ ڤى بارو‌دۆخى، پێدڤیه‌‌ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و سه‌ندیكا رۆژنامه‌ڤان ل گه‌ل رێكخراوێن مافێ مرۆڤى و رێكخراوێن ژنان ورێكخراوێن جڤاكێ مه‌ده‌نى، پێكڤه‌ كاربكه‌ن ژ بۆ ب هێزكرنا شیانێن ژنان، خولێن رۆژنامه‌ڤانی وشیاندنێ دبوارێن یه‌كسانیا جێنده‌رى دا ژبۆ رۆژنامه‌ڤانێن زه‌‌لام بهێته‌ ڤه‌كرن، یاسا رۆژنامه‌ڤانی بهێته‌ جێبه‌جێكرن ورولێ خوه‌ ببینت. ژ به‌ر ڤان ره‌وش وداخازیان دبێژم یه‌كسانیا جێنده‌رى داخازیا ژنێ نینه‌ به‌لكو پێدڤیه‌كا مرۆڤاتییه‌.

30 views0 comments
bottom of page